Jaarverslag 2018

4: Ruimtelijk Drenthe

In de begroting 2018 schreven we over dit speerpunt:

Ruimte
Wij maken ons sterk voor het bieden van ruimte voor ondernemen, wonen, werken en recreëren. Met aandacht voor ruimtelijke kwaliteit zetten wij in op meer economisch ruimtegebruik en faciliteren wij initiatieven van gemeenten en ontwikkelaars die bijdragen aan een aantrekkelijk en gevarieerd vestigingsklimaat voor wonen en werken. Met het Binnenstadsfonds en het Herstructureringsfonds stimuleren en ondersteunen wij concrete en realistische plannen van gemeenten en ontwikkelaars en pakken wij leegstand en herontwikkeling aan voor een leefbaar Drenthe. Het is onze ambitie dat in 2018 minstens 6 locaties door een provinciale bijdrage een nieuwe invulling krijgen waarmee verpaupering wordt voorkomen en positieve effecten op de ruimtelijke kwaliteit, economie en leefbaarheid worden bereikt.

In 2018 wordt de gereviseerde omgevingsvisie vastgesteld. In de revisie is nieuw beleid uitgewerkt voor het realiseren van de energiedoelstelling, vitalisering van de vrijetijdseconomie en robuuste stedelijke netwerken. Ook voeren wij de Retailagenda uit, actualiseren wij de regionale woningbouwopgave en werken wij aan de implementatie van de Omgevingswet. De invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot in elk geval 2021. In het kader van de nieuwe Omgevingswet voeren wij samen met gemeenten en andere belanghebbenden pilots uit om te verkennen welke regelruimte wij extra kunnen bieden. Met gemeenten en andere partners werken wij aan een nieuwe visie op wonen, resulterend in strategisch voorraadbeleid waarmee zowel de gewenste groei als krimp van de woningvoorraad in beeld wordt gebracht. Met de Impuls Volkshuisvesting faciliteren wij de 12 gemeenten in de kwaliteitsverbetering van de woningvoorraad. Wij verwachten hiertoe in 2018 6 aanvragen te honoreren. Wij leveren een bijdrage aan het aantrekkelijk houden van de Drentse centrumgebieden. Hiervoor maken wij onder meer gebruik van de ervaringen die wij de afgelopen jaren hebben opgedaan bij het herstructureren van bedrijventerreinen (voorkomen van leegstand en tegengaan van verpaupering). Wij versterken daarbij onze contacten met de gemeenten om hen te ondersteunen bij de ontwikkeling van een op maat gemaakte RetailDeal.

Tenslotte starten wij met de stimulering van het asbestvrij maken van alle daken in Drenthe. In 2018 moet de stimuleringslening verwijdering asbestdaken Drenthe een boost geven aan de verwijdering van daken door eigenaren en de mogelijkheden dit te combineren met energiebesparende maatregelen.

Water
ln algemene zin kan gesteld worden dat de chemische waterkwaliteit in Drenthe redelijk goed is, omdat het merendeel van de gemeten stoffen aan de normen voldoet. De ecologische waterkwaliteit is op de meeste locaties is nog matig of onvoldoende. Wel is de toestand verbeterd door het uitvoeren van maatregelen zoals hermeandering van beken en de aanleg van natuurvriendelijke oevers. De diffuse belasting met de stoffen nitraat, fosfaat en gewasbeschermingsmiddelen vormen voor de waterkwaliteit in Drenthe de belangrijkste knelpunten om uiteindelijk de doelen van de Kaderichtlijn Water te halen. Daarom faciliteren wij de uitvoering van projecten gericht op het voorkomen van deze diffuse belasting. Daarnaast verbeteren wij ook de zoetwatervoorziening voor de landbouw. Wij doen dit in samenwerking met de landbouw en de waterschappen in het Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer. Vanwege het grote belang dat wij hechten aan de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit, organiseren wij hierover een congres op Wereld Water Dag in maart 2018. Samen met de waterleidingbedrijven onderzoeken wij de komende periode of wij voldoende grondwater beschikbaar hebben voor de drinkwatervoorziening. Hiermee sluiten wij aan bij de landelijke afspraak dat de provincies inzichtelijk maken hoe de drinkwatervoorziening is veiliggesteld, ook in het geval dat de vraag naar drinkwater sterk zou stijgen.

Klimaatadaptatie
De gevolgen van klimaatverandering worden steeds duidelijker. Wij zetten in op de uitvoering van ons huidige beleid, zoals water vasthouden en bergen, robuuste klimaatbestendige beekdalen, zoetwatervoorziening en de aanpak van de verdroging van natuurgebieden. Klimaatverandering heeft echter ook gevolgen voor de stad: wateroverlast bij extreme neerslag in korte tijd en hitte-stress bij hoge temperaturen. De komende periode gaan wij in overleg met gemeente en waterschappen verkennen wat dit voor Drenthe betekent.

Energieneutraal Drenthe
De energietransitie zal een grote impact hebben op de leefomgeving en raakt de gehele samenleving, waarbij niemand kan voorspellen hoe het er precies uit gaat zien. Wij hebben een forse ambitie: in 2050 willen wij dat de provincie Drenthe energieneutraal is. Om richting te geven aan de energietransitie in Drenthe en deze te versnellen hebben wij onze Energieagenda 2016-2020 opgesteld en in uitvoering gebracht. Voor de voortgang van de agenda zijn en blijven wij sterk van andere maatschappelijke actoren en externe ontwikkelingen afhankelijk.
Met de uitvoering van onze Energieagenda liggen wij behoorlijk op koers. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van de financiële instrumenten van de Drentse Energie Organisatie (DEO) om te investeren in een energieneutraal Drenthe. Zoveel zelfs, dat de uit te zetten middelen van de DEO binnen afzienbare tijd ontoereikend zijn om aan de vraag te voldoen. Daarom willen wij aanvullende middelen beschikbaar stellen. Een aanvullende lening van € 10 miljoen is voldoende om een financieringsniveau in stand te houden gelijk aan de afgelopen periode. Dit vereist een storting van € 1 miljoen in de Risicoreserve revolverend financieren. Wij zijn voornemens Provinciale Staten een voorstel te doen, deze last te dekken ten laste van de vrije bestedingsruimte in 2018. Wij maken afspraken met de DEO over de werkwijze bij beëindiging van de DEO en de wijze van terugbetaling van de verstrekte leningen. In lijn met hetgeen wij hebben afgesproken bij de Voorjaarsnota zullen de Staten worden betrokken bij de inzet met betrekking tot DEO na 2020.
Om in te kunnen spelen op de nieuwe ontwikkelingen en de nieuwe kansen die dit biedt, haken wij - binnen de bestaande financiële kaders - aan op de vijf transitiepaden waarbinnen het Rijk aan haar Energieagenda werkt:

  • · Kracht en licht;
  • · Lage temperatuurwarmte
  • · Hoge temperatuurwarmte;
  • · Mobiliteit
  • · Voedsel en natuur

Hiermee verbreden wij de inzet op onze energieagenda met mobiliteit & energie en voedsel en natuur & energie. Daarnaast zetten wij ook in op de ontwikkeling van de waterstofeconomie.

Onder andere via onze ruimtelijke instrumenten als de omgevingsvisie richten wij ons op het participeren in en faciliteren van dit maatschappelijke transitieproces. Wij zetten in op het geven van ruimte voor deze energietransitie, mits gebaseerd op maatschappelijke acceptatie en een goede ruimtelijke inpassing. Daarnaast dragen wij door het stimuleren en aanjagen van innovatieve voorbeeldprojecten en ideeën bij aan het realiseren van CO2-reductie en energieneutraliteit. Dit doen wij onder andere met de Expeditie Energieneutraal Wonen. Met de uitvoering van het actieplan Energieneutraal Wonen willen wij het voor de Drentse huishoudens mogelijk maken om te leven zonder energierekening. Ons doel is, dat er nog in deze collegeperiode 2.000 “Nul Op de Meter-woningen” en/of energie-neutrale woningen worden gerealiseerd. Wij komen onze afspraken uit het Collegeakkoord over windenergie na.

Gaswinning
In het belang van onze inwoners en onze omgeving zullen wij voorgenomen activiteiten in de diepe ondergrond nauwgezet volgen en hoge prioriteit geven aan de advisering daarover. Wij maken daarbij gebruik van de grotere rol die wij op grond van de nieuwe Mijnbouwwet hebben gekregen bij de advisering van de Minister van Economische Zaken over zaken aangaande mijnbouw en gaswinning.
Aardgas is gedurende de energietransitie nog nodig omdat er in Nederland nog onvoldoende hernieuwbare energie geproduceerd wordt. De veiligheid van onze inwoners bij mijnbouw heeft prioriteit. Wij werken daarbij intensief samen met de andere Drentse overheden. Ook blijven wij ons inzetten voor rechtsgelijkheid bij de procedure voor afhandeling van meldingen van mijnbouwschade.

4: Ruimtelijk Drenthe

Ruimte
De Omgevingsvisie 2018 en Provinciale Omgevingsverordening 2018 zijn vastgesteld. Dit maakt nadrukkelijk ontwikkelingen mogelijk met oog voor ruimtelijke kwaliteit. Zowel voor de energietransitie, de klimaatopgave en de economische ontwikkeling van Drenthe, met bijzondere aandacht voor de vitalisering van de vrijetijdseconomie en de ontwikkeling van sterke steden.

In het kader van de implementatie van de Omgevingswet hebben we met onze ketenpartners ingezet op een pilot en oefencasus om te leren en te ervaren hoe we kunnen samenwerken en functioneren als één overheid. Het doen van pilots moet leiden tot een verbeterd begrip hoe we als ketenpartners -in de geest van de Omgevingswet- gezamenlijk optrekken bij opgaven.

Onze inzet op de Retailagenda en het beschikbaar stellen van het Binnenstadfonds hebben er toe geleid dat gemeenten visies hebben voor hun kernwinkelgebied met toekomstbestendige compactere winkelgebieden en minder winkelleegstand. Er is nadrukkelijk gewerkt met de belanghebbenden in de betreffende gebieden waardoor een nieuw elan in de centra is ontstaan. De lokale overheden, de vastgoedeigenaren en de ondernemers waarderen onze inzet en zijn actief met de uitvoering van plannen.
Met het Herstructureringsfonds hebben we een impuls gegeven aan projecten voor herontwikkeling waarmee stagnatie van ontwikkeling en verpaupering wordt voorkomen en die een bijdrage leveren aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit.


Subsidie binnenstadfonds Assen.

De Impuls Volkshuisvesting is breed onder de aandacht gebracht van gemeenten. Met één concrete aanvraag heeft dit nog niet tot het gewenste resultaat geleid. Alle Drentse gemeenten hebben zich aangesloten bij de campagne 'Lang zult u wonen'. Deze campagne richt zich op de bewustwording bij 50-plussers, voor het doen van aanpassingen in de eigen woning, om zo langer zelfstandig thuis te kunnen wonen. De gemeenten koppelen deze campagne aan de bestaande regelingen voor particulieren om woningen aan te passen of te verduurzamen. Tenslotte is met de Drentse woningmarktconferentie een de aftrap gegeven voor de ontwikkeling van de Drentse woonstrategie. In de voorbereiding hierop zijn de contacten met het Rijk en monitoring van de woningvoorraad geïntensiveerd.

Water
In 2018 hebben wij onze inspanning om met stimuleringsprogramma’s zoals het Deltaplan Agrarische Waterbeheer de waterkwaliteit te verbeteren voortgezet. Met een goed bezocht congres in het kader van Wereldwaterdag, hebben wij aandacht gevraagd voor nieuwe stoffen in het water, in dit geval medicijnresten.
De droogte van 2018 heeft ons nog eens extra duidelijk gemaakt dat we ons moeten voorbereiden op klimaatverandering. Ook bij het halen van de klimaatdoelen van Parijs is er sprake van temperatuurstijging met als gevolg veranderingen in het neerslagpatroon en temperatuur. Door klimaatverandering zullen dit soort droge zomers met een grote vraag naar grondwater vaker voorkomen. Tegelijkertijd voorspellen de klimaatmodellen gemiddeld 10% extra neerslag per jaar. Deze extra neerslag valt met name in de winter en het voorjaar. In 2018 is een start gemaakt met het in kaart brengen van de knelpunten.

Gaswinning
Wij maakten maximaal gebruik van ons wettelijk adviesrecht op grond van de Mijnbouwwet en reageerden op alle adviesverzoeken. Het Drentse belang brachten wij daarbij in, in overleg met Drentse gemeenten en waterschappen. Het accent ligt daarbij op de risico’s op schade, gevolgen voor natuur en milieu en het zorgen voor goede communicatie en monitoring. Dit is effectief gezien de doorwerking in de besluitvorming door het Rijk. De zorg van onze inwoners over gaswinning is groot. Daarom was er extra inzet voor een goede afhandeling van schade en een betere regeling daarvan. Dat heeft resultaat. De schademeldingen in Drenthe zijn versneld afgehandeld en het voorstel voor een nieuwe regeling is binnen enkele maanden te verwachten. Wij overlegden met verontruste inwoners, het bevoegd gezag en de mijnbouwbedrijven en wij blijven dat doen

Asbest
We zijn gestart met de stimulering van het asbestvrij maken van alle daken in Drenthe. In 2018 is de publieke asbestdakenkaart gelanceerd, is de coöperatie Asbestschakel Drenthe opgericht en zijn de eerste saneringen gefinancierd met de Asbestregeling Drenthe.

Energie

Klimaatakkoord
In 2018 is veel tijd en energie besteed aan de totstandkoming van het Klimaatakkoord. Het onderhandelingsresultaat is op 21 december gepresenteerd aan het kabinet. De besluitvorming hierover vindt in 2019 plaats. De verwachting is dat dit grote invloed gaat krijgen op de provinciale agenda.

RES
Het afgelopen jaar is ingezet op het opzetten van een samenwerkingsorganisatie om te komen tot een Regionale Energie Strategie (RES) voor Drenthe. Met een ambtelijke roadshow, verzorgd door de koepelorganisaties op 24 april in Westerbork, is gestart met de ambtelijke samenwerking tussen provincie, gemeenten en waterschappen. Gezamenlijk is een bestuurlijke aftrap op 1 oktober voorbereid en is de bestuurlijke samenwerking (de Drentse Energietafel) in gang gezet. Deze tafel bestaat naast vertegenwoordigers van Drentse overheden, uit bestuurders/directeuren van netbeheerders, uit de gebouwde omgeving, natuur- en milieuorganisaties, landbouw en VNO-NCW-MKB Drenthe. Onder leiding van een onafhankelijk voorzitter is deze bestuurstafel in het najaar van 2018 vier maal bijeen gekomen en is door de overheden een Intentieverklaring getekend om gezamenlijk te komen tot een Startnotitie RES Drenthe. Daarmee is formeel de RES-regio vastgesteld.


Ondertekening Energiestrategie Drenthe.

Expeditie naar energieneutraal wonen
In deze collegeperiode hebben enkele tienduizenden Drentse huishoudens actief hun energierekening verlaagd. Daarbij hebben circa duizend woningeigenaren hun woning energiezuiniger gemaakt. Woningcorporaties hebben enkele honderden woningen naar ‘nul op de meter’ gerenoveerd.


Landelijke steun voor grootschalige verduurzaming VvE-appartementen.

Expeditie naar energieneutraal ondernemen
Het MKB investeerde dankzij de provinciale MKB energiescans tot nu toe € 3.450.933,-- in onder meer LED, gebouwisolatie en PV. Tot nu toe hebben vier energie-intensieve industrieën energiestudies uitgevoerd. De uitkomsten worden uitgevoerd op een natuurlijk moment.                                        

Expeditie grootschalige energieproductie
Het aantal initiatieven voor zonneparken en zonnepanelen op daken is enorm toegenomen. Dat is gelet op de doelstelling voor hernieuwbare energie mooi. Keerzijde is dat de inpassing van de stroom op het elektriciteitsnetwerk tegen grenzen aanloopt en daardoor steeds problematischer wordt.

Wind
Bij uitspraak van de Raad van State zijn het inpassingsplan en de bijbehorende omgevingsvergunnigen voor het windpark De Drentse Monden en Oostermoer onherroepelijk. De bouw van het windpark start in 2019. CdK en burgemeesters hebben in het gebied meerdere  gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers uit het gebied en initiatiefnemers, doel daarbij is te komen tot herstel van de verhoudingen in het gebied. 

Successen

- Omgevingsvisie 2018 en Provinciale Omgevingsverordening 2018 vastgesteld
- Conferentie toekomstbestendig wonen als opmaat voor een Drentse woonstrategie
- Aantal zonneparken en zonnepanelen op daken enorm toegenomen
- Het proces om te komen tot het ontwerp Klimaatakkoord en het resultaat hiervan
- Meeste aanspraak op energiebespaarlening van alle provincies
- 98% van de aardbevingsschadegevallen in Zuidlaren/Emmen afgehandeld
- Lancering publieke asbestdakenkaart, oprichting Coöperatie Asbestschakel Drenthe
- Waterconferentie in het kader van wereldwaterdag
- Groeiend aantal deelnemers duurzame huizen route
- Grote groei plaatsing warmtepompen
- Voor een groot aantal Drentse bedrijven zijn energiescans uitgevoerd

Knelpunten

Inpassing van stroom op het elektriciteitsnetwerk loopt tegen grenzen aan en wordt daardoor steeds problematischer.

ga terug